Aan asbest gerelateerde risico’s – Wat weten we?

Ziekten veroorzaakt door blootstelling aan asbest zijn onder andere longkanker, mesothelioom (long of buikwandkanker) en asbestose (asbestlongen). Deze ziekten worden veroorzaakt door het inademen van microscopisch kleine vezels die vrijkomen van beschadigde asbest. Nederland heeft als streven om het aantal asbest gerelateerde sterfgevallen tot nul te reduceren in 2040. Het aantal slachtoffers wordt momenteel geschat op ongeveer 1.000 per jaar. Sinds juli 1993 is het voor Nederlandse bedrijven verboden om asbest toe te passen. Hierdoor kan het niet worden verkocht, geïmporteerd, vervoerd of verwerkt.

Asbest was uitgebreid toegepast in constructiematerialen, waaronder dakplaten, vinyl vloeren en schoorsteenpijpen.

Vanaf 2024 is het niet langer toegestaan voor bedrijven en particulieren om asbest daken te hebben. Oude daken kunnen worden aangetast door weersomstandigheden zoals wind, waardoor asbestvezels vrij kunnen komen. Op 15 december 2018 is het subsidieprogramma van de overheid voor het verwijderen van asbest afgesloten. Particulieren die nu interesse hebben in financiële ondersteuning kunnen hiervoor een aanvraag voor een zgn. asbestsubsidie indienen bij de gemeente.

Asbest gerelateerde risico’s vanuit het oogpunt van recente onderzoeksresultaten

In februari 2019 hebben wetenschappers van TNO, Universiteit Utrecht, Radboud Universiteit en het Crisislab de resultaten van hun onderzoek (pdf publicatie in het Nederlands) gepubliceerd, waaruit blijkt, dat de aan asbest toegewezen risico’s kleiner zijn dan verwacht. Dit betekent echter niet, dat in iedere onderzochte casus werd vastgesteld dat asbest minder schadelijk zou zijn.

Meegenomen scenario’s in het onderzoeksproce

De onderzoekers hebben 6 verschillende scenario’s voor mogelijke blootstelling aan asbest geanalyseerd

  • Een brand in gebouw waarin asbest was verwerkt, met gevaar voor de brandweer en de omgeving;
  • Werken met asbesthoudende plafondplaten door particulieren, bouwvakkers en specialisten
  • Wonen in huizen waar asbestverontreiniging voorkomt;
  • Werken in of het bezoeken van gebouwen waar asbestverontreiniging voorkomt;
  • Het werken van onderhoudspersoneel op locaties waar toepassingen van asbest zijn die vervuiling hebben veroorzaakt.
  • Verwijderen van asbestdaken door specialisten of particulieren

Resultaten

De onderzoekresultaten leiden tot de conclusie dat, met name in situaties van beroepsmatige blootstelling, het risico op lange termijn gezondheidsrisico’s groot kan zijn. In één specifieke situatie is er een zeer verhoogde kans op kanker, namelijk wanneer medewerkers dagelijks plafondplaten verwijderen van ongebonden asbest zonder het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen. Voor deze gevallen is een beschermingsbudget van EUR 10.000 tot EUR 24.000 per jaar beschikbaar, afhankelijk van het type asbest. Het huidige Nederlandse beleid tegen asbest is uitsluitend beperkend voor deze situaties.

In de meeste scenario’s is het risico groter dan of ongeveer gelijk aan het maximaal acceptabel risico. Dit is het risiconiveau dat geacht wordt acceptabel te zijn in Nederland voor blootstelling van medewerkers en het publiek. Een typisch voorbeeld van een dergelijk scenario is een installateur die enkele malen per maand gaten boort in een asbestplafond. Het beschermingsbudget in deze situatie is EUR 10 per jaar, waarvoor je bijvoorbeeld een stofzuiger voor de boor kunt kopen.

Het hierboven geciteerde document bevat naast gedetailleerde berekeningen van het budget, ook aanbevelingen voor persoonlijke bescherming voor de genoemde scenario’s. Indien u nog verdere vragen heeft, kunt u contact opnemen met ons kantoor.